Thói quen cho trẻ uống vitamin có thể gây hỏng thận, suy thận cấp

Vitamin có vai trò rất quan trọng với cơ thể, thừa hay thiếu đều gây nguy hiểm. Việc dùng vitamin cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Ngộ độc vitamin – chuyện không hề đùa

Đây là câu chuyện có thật xảy ra ở Bệnh viện Nhi Trung ương, 2 trẻ trong cùng một gia đình đã bị ngộ độc do uống vitamin D quá liều gây suy thận cấp.

Câu chuyện đáng tiếc trên xảy ra với bệnh nhi V.L (3 tuổi) và M.H (18 tháng tuổi) nhập viện trong tình trạng nôn, đau bụng nhiều.

Khoảng 2 tuần trước khi nhập viện, hai anh em đều xuất hiện tình trạng nôn, táo bón, đau bụng từng cơn 8-9 lần/ngày.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, sau khi được làm các xét nghiệm cần thiết, kết quả cho thấy cả 2 bé đều bị tăng canxi máu, tăng canxi niệu, nồng độ vitamin D tăng rất cao so với giới hạn bình thường, nồng độ PTH giảm, thận hai bên nhu mô tăng âm.

Qua thăm khám, xét nghiệm cận lâm sàng và khai thác tiền sử, bác sĩ phát hiện cả 2 trẻ đã sử dụng Vitamin D kéo dài gây ngộ độc, suy thận cấp.

Theo gia đình của 2 bệnh nhi, do muốn con phát triển khoẻ mạnh, không bị còi xương nên gia đình đều đặn cho 2 bé uống vitamin D mỗi ngày từ sau sinh. Tuy nhiên, khi bà chăm sóc, thấy cháu thích uống và nghĩ vitamin là thuốc bổ, uống nhiều cũng tốt nên bà đã cho 2 cháu uống tuỳ thích (không sử dụng dụng cụ đong thuốc). Điều này dẫn tới tình trạng trẻ uống nhiều hơn liều quy định nhiều lần, trong thời gian dài.

ThS.BS Nguyễn Thị Ngọc, Khoa Thận – Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Vitamin D là chất khoáng, có vai trò quan trọng trong quá trình hấp thu và chuyển hóa canxi giúp xương chắc khỏe. Vitamin D có trong thức ăn rất ít, chủ yếu  được tổng hợp do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, hoặc cung cấp qua đường uống.

Nhiều phụ huynh mong muốn con cao lớn, chắc khoẻ nên bổ sung cho con từ nhỏ. Tuy nhiên việc tăng cường bổ sung vitamin D công thức, sử dụng vitamin D liều cao kéo dài lại chính là nguy cơ tiềm tàng cho ngộ độc nếu sử dụng không đúng chỉ dẫn về liều lượng của bác sĩ”.

Theo chuyên gia, liều gây ngộ độc vitamin D là không rõ ràng, nhưng liều uống tối đa được khuyến cáo theo Hội Nội tiết:

– Với trẻ dưới 6 tháng tuổi là 1000UI/ngày;

– Trẻ 12 tháng tuổi, liều  là 1500UI/ngày;

– Trẻ từ 1 tới 3 tuổi là 2500UI/ngày; 4-8 tuổi là 3000UI/ngày;

– Trẻ trên 9 tuổi là 4000UI/ngày, tuy nhiên trong một số trường hợp, liều gây ngộ độc có thể cao hoặc thấp hơn liều khuyến cáo.

Ngộ độc vitamin D là tình trạng hiếm gặp nhưng nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng nặng nề.

Trẻ bị ngộ độc vitamin D thường có các triệu chứng của tăng canxi máu như ăn kém, giảm cân, đau bụng, nôn, táo bón, uống nhiều, tiểu nhiều, trong các trường hợp nặng có thể gây mất nước đe dọa tính mạng.

Khi nồng độ canxi vượt quá ngưỡng của ống thận sẽ gây ra sự kết tủa của canxi trong ống thận và vôi hóa tháp thận. Sự mất nước, giảm mức lọc cầu thận và vôi hóa tháp thận có thể làm tổn thương chức năng thận trong nhiễm toan ống thận và suy thận.

Lời khuyên dành cho mọi người lớn

ThS.BS Nguyễn Thị Ngọc cho hay tất cả các vitamin, trong đó có vitamin D tuy rất cần thiết và có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe của trẻ, song nó không phải là thuốc bổ có thể sử dụng tùy tiện hoặc dùng càng nhiều càng tốt.

Việc sử dụng vitamin nên được tuân thủ chặt chẽ liều lượng theo đơn thuốc của bác sĩ đối với từng trường hợp cụ thể và cần có sự giám sát, theo dõi của nhân viên y tế để tránh nguy cơ gây ngộ độc hay ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ.

Để đảm bảo an toàn nhất cho sức khỏe của trẻ, cha mẹ cần tuân thủ các hướng dẫn sau:

– Không tự ý mua thuốc, vitamin cho con uống. Phải dùng thuốc, vitamin theo đúng đơn của bác sĩ cho mỗi lần khám. Không dùng đơn thuốc trong lần khám trước hay đơn thuốc của trẻ khác hay của người lớn cho trẻ.

– Thuốc, vitamin nên được bảo quản cẩn thận trong lọ kín, có nhãn ghi tên thuốc, hạn sử dụng rõ ràng.

– Để thuốc, vitamin ngoài tầm nhìn và tầm tay với của trẻ, tốt nhất là để trong tủ có khóa an toàn.

– Định kỳ làm vệ sinh tủ thuốc gia đình, loại bỏ thuốc quá hạn dùng, thuốc bị hỏng.

– Không nên uống thuốc trước mặt trẻ vì trẻ rất dễ bắt chước.

– Người chăm sóc trẻ phải chắc chắn biết rõ và dùng đúng liều lượng thuốc, vitamin theo sự hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ hay trên tờ hướng dẫn sử dụng khi cho trẻ uống thuốc.

Lifehub tổng hợp