Biểu hiện hô hấp hậu COVID-19 thường gặp nhất là khó thở và ho kéo dài, đau ngực, huyết khối, thuyên tắc động mạch phổi, đặc biệt là xơ phổi mô kẽ. Báo Lao Động trích đăng bài phân tích của PGS.TS. Nguyễn Đình Tiến, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 về vấn đề này.
Khó thở và ho kéo dài, đau ngực thường mắc kéo dài sau khi điều trị COVID-19. Đây là hiện tượng thường xảy đến sau nhiễm virus đường hô hấp nói chung với triệu chứng chính là ho, thường chỉ ho khan, thở khò khè, nặng ngực. Các biểu hiện này do một hội chứng gọi là hội chứng tăng phản ứng đường thở sau viêm.
Ngoài ra bệnh nhân có khả năng bị tổn thương mạch máu nhỏ ở phổi, mắc huyết khối lớn và nhỏ đã xảy đến ở giai đoạn sớm của COVID-19. Hiện tượng này xảy ra ở COVID-19 nhiều hơn các bệnh virus khác. Mặt khác, tình trạng tăng đông có khả năng kéo dài qua giai đoạn hậu COVID-19. Cơ chế huyết khối, thuyên tắc động mạch phổi là do máu ứ trệ, tổn thương nội mạc mạch máu và tăng đông.
Khi bệnh nhân có các biểu hiện như: Khó thở, đau tức ngực, ho và có thể ho ra máu, cần xét nghiệm D-dimer và kiểm tra xquang phổi, điện tim, siêu âm tim, nếu nghi ngờ thuyên tắc động mạch phổi cần chụp CT-Scan ngực có thuốc cản quang để chẩn đoán xác định huyết khối động mạch phổi.
Ngoài ra xơ phổi mô kẽ hậu COVID-19 là biến chứng nghiêm trọng nhất của hậu COVID-19. Xơ phổi mô kẽ thường xảy ra nhiều ở những bệnh nhân thở máy, viêm phổi nặng, hút thuốc, nghiện rượu, và khi điều trị oxy liều cao gây stress oxy hóa, chấn thương do thở máy cũng làm tăng khả năng xơ phổi.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là xơ phổi vẫn có khả năng xảy ra ở những bệnh nhân COVID nhẹ, điều trị ngoại trú, trẻ tuổi. Biểu hiện lâm sàng là những bệnh nhân này khó thở thường xuyên, tăng khi gắng sức, nặng hơn là phụ thuộc thở oxy, mệt mỏi.
Khi bạn thấy có những biểu hiện trên sau khi mắc COVID-19, bạn nên tìm đến nhân viên y tế. Các bác sĩ sẽ xác định tình hình bệnh và hướng dẫn điều trị triệu chứng và những chăm sóc sức khỏe cần thiết. Tuy nhiên, bệnh nhân không quá hoang mang lo lắng nếu bệnh nhân trẻ, không bệnh nền, điều trị ngoại trú chỉ tái khám nếu khi có triệu chứng hô hấp kéo dài. Đối với bệnh nhân lớn tuổi, có bệnh nền, COVID-19 trung bình đến nặng nhưng không cần nhập viện thì có thể tái khám 3 tuần kể từ ngày khởi phát. Còn bệnh nhân nặng, điều trị ở bệnh viện, phải tái khám trong vòng 1 tuần kể từ khi xuất viện, tối đa là 2-3 tuần.
Đối với bác sĩ chuyên khoa hô hấp và phòng khám hậu COVID-19, khi bệnh nhân có triệu chứng hô hấp kéo dài cần có bản hướng dẫn hỏi bệnh tỉ mỉ cho bệnh nhân, khám đánh giá mức độ khó thở, phát hiện các triệu chứng thực thể hô hấp.
Bệnh nhân cần được làm các xét nghiệm để phát hiện bệnh lý phổi cũng như biến chứng tắc mạch phổi như: chụp phim X-quang phổi thường quy (nếu nghi ngờ tổn thương viêm, xơ phổi hoặc tắc mạch mạch phổi cần chụp CT Scan ngực đa dãy, có thuốc cản quang tĩnh mạch), xét nghiệm công thức máu thường quy, tốc độ lắng máu, thời gian Prothrombin, xét nghiệm TSH, FT3, FT4, D-dimer, điện tim, đo chức năng thông khí phổi, hoặc phế thân ký nếu nghi ngờ xơ phổi kẽ nhằm đánh giá dung tích toàn phổi, khả năng khuếch tán khí qua màng phế nang mao mạch.
Ngoài ra tiến hành làm test đi bộ 6 phút, đo SpO2 (SpO2 giảm hoặc bệnh nhân khó thở năng cần đo khí máu động mạch).
Lifehub tổng hợp
