Làm gì để tránh bị sốc nhiệt trong mùa hè nóng như “chảo lửa”?

Những ngày qua, Hà Nội đang hứng chịu đợt nắng nóng cao điểm. Nhiệt độ cao có thể gây tình trạng mất nước, kiệt sức, đột quỵ do sốc nhiệt khi tiếp xúc lâu với nền nhiệt độ cao.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, từ hôm nay (20/6), Bắc Bộ và Trung Bộ có nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt với nhiệt độ cao nhất phổ biến 36-38 độ C, có nơi trên 39 độ C. Thời gian có nhiệt độ trên 35 độ C từ 10-17 giờ nên cảm giác oi bức kéo dài đến tối. Dự báo, nắng nóng sẽ kéo dài nhiều ngày tới ở miền Bắc và miền Trung.

Các chuyên gia cảnh báo, nhiệt độ tăng cao, nắng nóng kéo dài có thể ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của người dân. Đặc biệt có thể gây tình trạng mất nước, kiệt sức, đột quỵ do sốc nhiệt.

Sốc nhiệt là tình trạng tăng thân nhiệt quá mức (thường trên 40 độ C), do kết hợp của việc tiếp xúc với nhiệt nóng từ môi trường và việc tăng thân nhiệt do cơ thể vận động quá mức, lại mất nước.

Hậu quả là hoạt động chuyển hóa bình thường của cơ thể bị ngừng lại hoặc rối loạn, dẫn tới tổn thương rất nhiều cơ quan như hôn mê, co giật, trụy tim mạch, tổn thương gan, suy gan, rối loạn đông máu nội quản rải rác, tiêu cơ vân, suy thận…

Báo Dân Trí đưa tin, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bạch Mai năm nào cũng tiếp nhận những trường hợp đang đi ngoài đường nóng thì ngất xỉu, sốc được người dân đưa vào cấp cứu. Những trường hợp này thường do làm việc kéo dài trong môi trường nắng nóng, đi dưới trời nắng lâu.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) bệnh thường rất nặng. Nạn nhân thường không tử vong ngay tại chỗ nhưng tử vong thường tại các cơ sở y tế do đến muộn, suy đa tạng hoặc không được cấp cứu ban đầu kịp thời và đúng.

Nắng gay gắt nhất là vào thời điểm 12-16 giờ hàng ngày. Nếu đi đường, làm việc lâu ngoài nắng vào thời điểm này sẽ rất nguy hiểm, có thể gây nên tình trạng sốc nhiệt, trụy mạch, tổn thương não.

Nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị sốc nhiệt

– Người già, trẻ em, phụ nữ: Là những người có khả năng chịu đựng kém

– Người mắc bệnh lý mạn tính như bệnh tim mạch, gan, ung thư,…

– Những người lao động ngoài trời như công nhân, nông dân, vận động viên thể thao, bộ đội huấn luyện ngoài thao trường, nhân viên giao hàng,…

Các bệnh nhân đều có đặc điểm chung là lao động nhiều giờ trong điều kiện nắng nóng, không nghỉ ngơi và bổ sung nước, điện giải đầy đủ.

Dấu hiệu của sốc nhiệt

– Ra mồ hôi nhiều, đau cơ, yếu cơ, chuột rút, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, choáng hoặc ngất.

– Sốt cao trên 39 – 40 độ C

– Da khô, nóng.

– Rối loạn ý thức như mê sảng, co giật, hôn mê. Đây là tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng, cần được xử trí tại chỗ ngay rồi đưa đi cấp cứu.

Cánh sơ cứu người bị sốc nhiệt

Việc sơ cứu, điều trị tích cực sớm cũng rất quan trọng nhằm càng hạn chế các tổn thương lên các cơ quan. Khi phát hiện thấy mệt mỏi, khó chịu hoặc nặng hơn là bất tỉnh thì người dân phải cho tạm nghỉ và kiểm tra.

Cụ thể:

– Ngay khi phát hiện người có dấu hiệu say nóng, say nắng với những biểu hiện choáng váng, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt… cần đưa người bệnh đến ngay chỗ thoáng mát (có điều hòa là tốt nhất).

– Cởi bớt quần áo, uống nước có pha muối (hoặc nước chanh, nước bột sắn dây…) và chườm mát cho người bệnh ở những vị trí như: cổ, nách, bẹn, lưng…, có thể làm giảm nhanh được nhiệt độ cơ thể.

– Có thể tưới một lớp nước lạnh hoặc ấm trên toàn bộ da nạn nhân và quạt mát, giữ cho toàn bộ vùng da luôn ướt. Thậm chí có thể nhúng cơ thể nạn nhân trong một vùng nước nhằm nhanh chóng làm nguội nạn nhân.

– Tiếp tục theo dõi, nếu thấy bệnh nhân đỡ thì có thể ăn uống để bổ sung dinh dưỡng, phục hồi sức khỏe.

– Nếu thấy người bệnh có tình trạng nặng như: buồn nôn, nôn, sốt cao hoặc hôn mê, cần gọi điện cho xe cấp cứu hoặc chuyển ngay người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Trong quá trình di chuyển, nếu người bệnh có nôn, cần đặt người bệnh nằm nghiêng, đầu thấp để đề phòng sặc. Chú ý liên tục duy trì việc làm mát cơ thể nạn nhân.

Làm gì để phòng tránh sốc nhiệt?

Hạn chế đi ra ngoài đường, trời nóng khi không thật cần thiết. Nếu bắt buộc phải đi ra đường, ngoài trời nóng thì phải đội mũ, mặc quần áo chống nắng, đeo kính chống nóng.

Uống nhiều nước, đặc biệt là những người lao động ngoài trời, có thể uống bổ sung nước chanh hoặc nước pha muối loãng, nước pha Oresol. Tuy nhiên, không nên uống nhiều nước đá hoặc nước quá lạnh dễ gây viêm họng.

Lưu ý không nên uống nước đá, nước lạnh hay nước ngọt có gas bởi nó chỉ khiến cơ thể thêm phần mất nước.

Không để nhiệt độ điều hòa trong phòng quá thấp, dẫn đến thay đổi đột ngột nhiệt độ khi ra ngoài, không để gió quạt thổi trực tiếp gần vào người.

Thực hiện ăn chín, uống chín; bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; tăng cường dinh dưỡng, ăn thêm hoa quả để bảo đảm đủ vitamin, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

Những người làm việc trong môi trường nắng nóng phải tự bảo vệ mình, phải tạm dừng nếu điều kiện thời tiết vượt quá sức chịu đựng của cơ thể.

Đặc biệt, thời điểm 12 – 16 giờ là nhiệt độ cao nhất trong ngày, do vậy không lao động ngoài trời ở khoảng thời gian này. Vì cơ thể không dung nạp được nhiệt độ môi trường, sẽ có nguy cơ xảy ra nhiều biến cố nguy hiểm.

Lifehub tổng hợp