Triệu chứng khi nhiễm biến thể BA.5 có khác với các biến thể cũ?

Các biến thể phụ của Omicron là BA.4 và BA.5 đang lan rộng khắp thế giới. Dưới đây là những triệu chứng khi nhiễm biến thể này.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tính tới ngày 6/7, số ca mắc mới COVID-19 trên toàn thế giới đã tăng 30% so với 2 tuần trước đó. Biến thể phụ mới của Omicron là BA.4 và BA.5 được cho là nguyên nhân dẫn tới sự gia tăng này. Việt Nam cũng đã ghi nhận các ca mắc BA.5 trong cộng đồng.

Một số bệnh nhân nhiễm BA.4 và BA.5 cho biết họ có các dấu hiệu và triệu chứng mới khi nhiễm các biến thế này.

Giáo sư, tiến sĩ William Shaffner, Khoa các bệnh truyền nhiễm, Đại học Vanderbilt (Mỹ), cho biết hiện chưa có bất kỳ nghiên cứu quy mô lớn nào về các triệu chứng của biến thể phụ BA.5.

Ông nói: “Chúng tôi ghi nhận rất nhiều các triệu chứng như đau nhức lưng và cổ. Gần đây, một số người đã chia sẻ trên mạng xã hội các triệu chứng khác khi nhiễm BA.5 giống với triệu chứng của bệnh viêm màng não, chẳng hạn như cứng cổ và đau đầu dữ dội. Tuy nhiên, tất cả những triệu chứng này đều là trải nghiệm của các bệnh nhân, chưa có nghiên cứu cụ thể”.

Giáo sư Shaffner cho rằng không có sự khác biệt quá nhiều về triệu chứng của BA.5 so với các biến thể trước đó. Triệu chứng của mỗi người sẽ khác nhau.

Cũng cùng quan điểm này, tiến sĩ Allison Arwady, Ủy viên Sở Y tế Công cộng Chicago (Mỹ), cho biết các biến thể mới không gây ra sự thay đổi quá lớn về các triệu chứng nhưng các bác sĩ đang thấy các dấu hiệu bổ sung.

Tiến sĩ Arwady nói: “Không có các triệu chứng khác biệt đáng kể, mà chỉ là nhiều triệu chứng hơn”.

Theo các bác sĩ hàng đầu tại Chicago, BA.4 và BA.5 đã gây ra nhiều triệu chứng hô hấp trên, giống cảm lạnh và cảm cúm, bao gồm sốt, đổ mồ hôi ban đêm và đau họng. Một số bệnh nhân bị mất vị giác và khứu giác.

Tiến sĩ Arwady cũng cho biết thêm các biến thể mới nhất có xu hướng gây bệnh ở đường hô hấp trên thay vì đường hô hấp dưới như các biến thể trước đó. Do đó, có thể phát triển vaccine COVID-19 dùng cho đường mũi vào một thời điểm nào đó trong tương lai.

Tại Vương Quốc Anh, nơi BA.4 và BA.5 cũng chiếm phần lớn các trường hợp nhiễm COVID gần đây, các bệnh nhân nhân báo cáo chảy nước mũi, đau họng, nhức đầu, ho dai dẳng và mệt mỏi là những triệu chứng phổ biến nhất mà họ gặp phải.

Theo Nghiên cứu về triệu chứng COVID của Anh mang tên ZOE COVID, ít hơn ⅓ số người được khảo sát cho biết họ có triệu chứng sốt. 

Theo đó, ZOE COVID đã liệt kê ra 20 triệu chứng mà mọi người cần lưu ý khi nhiễm COVID-19 đó là viêm họng, đau đầu, nghẹt mũi, ho không có đờm, sổ mũi, ho có đờm, giọng nói khàn, hắt xì, mệt mỏi, đau hoặc nhức mỏi cơ, choáng, sưng hạch ở cổ, đau nhức mắt, mất hoặc thay đổi vị giác, đau thắt ngực, sốt, ớn lạnh hoặc rùng mình, khó thở, đau tai, mất khứu giác.

Nhóm nghiên cứu tại ZOE cho biết hơn 57% số người ghi lại các triệu chứng của họ trên ứng dụng bị đau họng, trong khi 49% bị đau đầu.

Đó là sự thay đổi so với ba dấu hiệu chính được đưa ra trước đó là ho dai dẳng, sốt cao và mất vị giác và khứu giác.

Tuy nhiên, khoảng 40% số bệnh nhân cho biết họ vẫn bị ho. Hiện chỉ có 12% số người có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 cho biết vị giác của họ bị thay đổi, chỉ có 10% thay đổi về khứu giác.

Giáo sư Tim Spector, nhà khoa học chính của nghiên cứu, cho biết: “COVID vẫn đang lây lan trong cộng đồng, nhiều đến mức nếu bạn có bất kỳ triệu chứng giống như cảm lạnh vào lúc này, thì khả năng bạn bị COVID là rất cao”.

Những điều cần biết về BA.4 và BA.5

Theo dữ liệu mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, tính đến ngày 2/7, BA.5 gây ra gần 54% các trường hợp COVID-19 ở Hoa Kỳ trong khi BA.4 chiếm gần 17%.

Các dữ liệu thống kê tại Anh cho thấy cứ 15 người thì có một người bị nhiễm COVID-19. Đây là một con số khổng lồ. Dữ liệu từ Cơ quan An ninh Y tế Vương Quốc Anh (UKHSA) tiết lộ rằng BA.5 đang tăng nhanh hơn 35,1% so với Omicron BA.2, trong khi BA.4 đang tăng nhanh hơn khoảng 19,1% tại đất nước này.

Giáo sư David Montefiori của Viện vaccine cho người tại Trung tâm Y tế, Đại học Duke (Mỹ), trả lời trong buổi phỏng vấn với hãng tin NBC rằng BA.4 và BA.5 kém nhạy hơn khoảng ba lần với các kháng thể vô hiệu hóa từ vaccine COVID hiện có so với phiên bản gốc của biến thể Omicron. Nghiên cứu bổ sung cho thấy BA.4 và BA.5 có khả năng chống lại các kháng thể từ vaccine cao hơn gấp bốn lần so với BA.2 hay còn gọi là Omicron “tàng hình” – biến thể thay thế Omicron trở thành phiên bản thống trị của virus corona ở Mỹ vào tháng 4 vừa qua.

Ông Marco Cavaleri, người đứng đầu Văn phòng về các mối đe dọa sức khỏe sinh học và chiến lược vaccine, Cơ quan Dược phẩm Châu Âu, cho biết BA.4 và BA.5 dự kiến sẽ trở thành biến thể thống trị trên khắp lục địa, “có khả năng thay thế tất cả các biến thể khác vào cuối tháng 7”.

Ông nói mặc dù không có bằng chứng cho thấy các biến thể này sẽ gây bệnh nặng hơn các biến thể trước đó của virus SARS-CoV-2 nhưng “sự gia tăng số ca mắc mới COVID-19 ở nhóm người cao tuổi là điều đáng lo ngại”. 

Đã từng nhiễm COVID, liệu có thể tái nhiễm BA.5?

Francois Balloux, Giám đốc Viện Di truyền, Đại học London, cho biết từ góc độ kháng thể trung hòa, biến thể BA.1 (Omicron phiên bản gốc) và BA.2 (Omicron ‘tàng hình”) khá khác nhau, nhưng BA.2, BA.4 và BA.5 về cơ bản có thể hoán đổi cho nhau.

Do đó, những người đã bị nhiễm BA.2 có thể được bảo vệ khỏi các biến thể phụ mới nhất này. 

Giám đốc Balloux cũng cho biết mặc dù BA.4 và BA.5 lây lan nhanh hơn bất kỳ biến thể nào khác, nhưng chưa có bằng chứng cho thấy chúng có thể gây bệnh nặng hơn. 

Tiến sĩ Nathan Grubaugh, một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Yale, cho biết các biến thể như Omicron và BA.5 là một phần tự nhiên của sự biến đổi của virus.

“Omicron sẽ không phải là biến thể cuối cùng… sẽ có một cái gì đó mới xuất hiện”, tiến sĩ Grubaugh nhấn mạnh.

Làm gì để bảo vệ bản thân?

Tiến sĩ Grubaugh và các bác sĩ khác cho biết cách tốt nhất để ngăn ngừa các biến thể mới là tiêm phòng và tiêm nhắc lại các mũi vaccine COVID-19. Theo đó, các chuyên gia nhấn mạnh càng nhiều người được tiêm phòng đầy đủ, cơ hội lây lan virus và xuất hiện các đột biến sẽ giảm đi.

Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Châu Âu, bà Andrea Ammon nói rằng biến thể siêu lây nhiễm BA.5 có khả năng thúc đẩy một làn sóng dịch COVID-19 mới.

Bà nói: “Đang có dấu hiệu của một làn sóng COVID-19 mới, lan rộng khắp Liên minh Châu Âu. Điều này nhắc nhở mọi người về tầm quan trọng của việc tiêm phòng đầy đủ các mũi vaccine COVID-19, nhất là các mũi tăng cường. Chúng ta phải bắt đầu hành động ngay từ hôm nay”.

Trong khi đó, các quan chức y tế công cộng của thành phố New York kêu gọi người dân quay trở lại với việc đeo khẩu trang chất lượng cao, chẳng hạn như N95, KN95 hoặc KF94 ở tất cả các môi trường công cộng trong nhà và những nơi tập trung đông người ngoài trời. 

Một biến thể mới hơn của SARS-CoV-2 đã xuất hiện

Trong khi BA.5 đang lan rộng khắp nơi trên thế giới, các nhà khoa học cũng lo lắng về một biến thể mới khác của Omicron – được gọi là BA2.75 – đang phát triển ở Ấn Độ và đã xuất hiện ở một số quốc gia khác.

Các nhà khoa học cho biết biến thể mới này có thể lây lan nhanh chóng và có thể né tránh hệ miễn dịch của vaccine COVID-19 cũng như các lần nhiễm bệnh trước đó. 

Ông Matthew Binnicker, giám đốc virus học lâm sàng tại Mayo Clinic, cho biết: “Vẫn còn quá sớm để chúng tôi đưa ra kết luận. Nhưng có vẻ như, đặc biệt là ở Ấn Độ, tốc độ lây truyền biến thể BA2.75 đang gia tăng theo cấp số nhân. Liệu biến thể này có vượt qua được BA.5 hay không vẫn chưa được xác định”.

Bà Lipi Thukral, một nhà khoa học tại Hội đồng Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp, Viện Nghiên cứu Di truyền và Sinh học Tích hợp, New Delhi (Ấn Độ), cho biết BA2.75 cũng đã được phát hiện ở khoảng 10 quốc gia khác, bao gồm Australia, Đức, Anh, Canada, Mỹ,…

Các chuyên gia đang quan tâm tới một số đặc điểm của BA2.75, chẳng hạn như một số lượng lớn các đột biến tách biến thể mới này khỏi các phiên bản tiền thân của Omicron. Một số đột biến có thể cho phép virus liên kết vào các tế bào hiệu quả hơn.

Một mối quan tâm khác là các chỉnh sửa gene có thể khiến virus dễ dàng vượt qua các kháng thể trong quá khứ – các protein bảo vệ do cơ thể tạo ra để phản ứng với vaccine hoặc các lần nhiễm COVID-19 trước đó. 

Lifehub tổng hợp