Đừng chọn công việc phải cạnh tranh với máy móc

Mạnh Vãn Chu, con gái cả của Nhậm Chính Phi, người sáng lập ra tập đoàn Huawei, trong một bài phát biểu đã chia sẻ quan điểm của mình về chuyện nghề nghiệp của con trai sau này.

Cô nói với con trai rằng, tương lai, dù chọn nghề gì, cũng đừng chọn công việc phải cạnh tranh với máy móc.

Mạnh Vãn Chu giải thích: “Từ cách mạng công nghiệp đến cách mạng thông tin, sự phát triển của công nghệ là nhằm giải phóng sức người. Khi chọn nghề, chúng ta phải cân nhắc những gì máy móc không thể xử lý trong mười năm tới.”

Sự thay thế ngành sắp xảy ra, trí tuệ nhân tạo đang lên ngôi và toàn xã hội đang thay đổi nhanh chóng.

Mong đợi người khác đến thay đổi cuộc sống tĩnh tại của bạn sẽ chẳng khác nào việc chờ bánh xe thời gian chạy qua bạn.

Muốn có chỗ đứng trong tương lai thì phải nắm được 3 quy luật sống còn trong thời đại mới.

1. Luật Jidelim

Có người từng tính rằng trong tương lai, những nghề sau sẽ biến mất: nhân viên sắp xếp kệ siêu thị, nhân viên soát vé nhà ga, nhân viên phục vụ nhà hàng…

Quy trình của các vị trí này khá đơn giản và bạn có thể dễ dàng bắt đầu sau một ngày làm quen.

Nhưng càng nhiều công việc không cần tư duy, càng dễ bị mô phỏng bởi các thuật toán và vì vậy, nó trở thành lựa chọn hàng đầu để máy móc thay thế.

Có một định luật Jidelim nổi tiếng trong khoa học quản lý: Chỉ khi nhận ra được vấn đề thì vấn đề mới có thể được giải quyết tốt.

Jidelim tin rằng suy nghĩ về vấn đề quan trọng hơn nhiều so với việc giải quyết chúng.

Phương thức tư duy là điểm cốt lõi trong suy nghĩ về vấn đề, và nó cũng là thứ nới rộng khoảng cách giữa con người với nhau.

Một giáo sư từng chia sẻ một câu chuyện trong bài giảng của mình.

Một công ty an ninh đa quốc gia cần thuê nhân sự giám sát mục tiêu 24/24.

Ở một số nước phát triển, thù lao cho nhân viên làm việc qua đêm rất cao và công ty đã thành lập bộ phận kiểm soát chi phí cho mục đích này.

Một số nhà quản lý trong bộ phận này đã cố gắng hết sức để giảm chi phí lao động, nhưng không mấy thành công, họ còn bị các liên đoàn lao động khởi kiện và khiến công ty phải chịu bồi thường pháp lý.

Cho đến khi người giám sát mới đề xuất rằng có thể lợi dụng mạng thời gian thực toàn cầu, khi thời gian của địa điểm A là ban ngày, sẽ để nhân viên của A kiểm tra máy quay an ninh của khu vực B vào ban đêm; đợi tới khi thời gian của địa điểm A là ban đêm, sẽ lại để nhân viên của địa điểm B kiểm tra máy quay an ninh của bên A.

Ngay sau khi triển khai đề án, công ty bảo vệ đã tiết kiệm được 50% chi phí nhân công.

Máy móc rất thông minh và nhưng cũng có lúc ngu ngốc.

Chúng có thể thực hiện hàng trăm triệu phép tính mỗi giây, nhưng chúng không thể cải thiện 1% hiệu quả thông qua suy nghĩ.

Vì vậy, một người có tầm nhìn là người không ngừng nâng cao khả năng tư duy sâu.

Khi công việc trở nên quen thuộc, hãy nghĩ cách tối ưu hóa quy trình, khi cuộc sống dần bị đi vào lối mòn, hãy chủ động mở mang đầu óc và tìm kiếm những phương thức sống khác.

Dù chỉ là những thay đổi nhỏ, về lâu dài, nó vẫn sẽ giúp bạn tích lũy những lợi thế mà máy móc và những thứ khác không có.

2. Luật tư duy đa chiều

Một nhà đầu tư đã từng chia sẻ câu chuyện tuyển dụng của một công ty dịch vụ gia đình trong bài phát biểu của mình.

Trước tiên, người phỏng vấn hỏi: “Nếu bạn có thể quét nhà và nấu ăn, xin hãy giơ tay.”

Tất cả mọi người có mặt đều giơ tay.

Người phỏng vấn hỏi tiếp: “Nếu có thể cung cấp dịch vụ tại nhà, dạy trẻ em toán và ngữ văn, hãy giơ tay.”

Khoảng ½ người thu tay lại.

Người phỏng vấn hỏi tiếp: “Biết tiếng anh, có thể dạy kĩ năng nói cho trẻ em, hãy giơ tay.”

Trong phòng, chỉ còn lại vài người giơ tay.

Câu chuyện này khiến tôi nhớ đến luật tư duy đa chiều trong một cuốn sách có tên “Đột phá nhận thức”:

Tác giả giải thích như sau:

Giống như không gian ba chiều, nó có thể được mở rộng thành một mặt phẳng hai chiều vô hạn. Nếu một người muốn có đủ lợi thế cạnh tranh, anh ta phải có càng nhiều khía cạnh kỹ năng càng tốt so với những người xung quanh.

Thời đại có một sở trường không sợ chết đói đã trôi qua, ôm mộng ôm lấy “bát cơm vàng” sẽ chỉ khiến bạn tụt lại phía sau.

Nếu bạn muốn nổi bật so với đối thủ cạnh tranh, bạn phải nâng cao khả năng và cải thiện trình độ của chính mình.

Theo luật 10.000 giờ, hầu hết mọi người có thể trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực nhất định thông qua 10.000 giờ học tập có chủ ý.

Đổi sang chế độ làm việc 8 tiếng, nghĩa là khoảng 5 năm nữa, chúng ta sẽ có thể thành thạo các kỹ năng cần thiết cho một vị trí công việc nào đó.

Và sau 5 năm này, việc nằm trên cây kỹ năng này đến hết đời hay tiếp tục tiếp xúc với những lĩnh vực mới là mấu chốt quyết định độ cao tương lai của bạn.

Một người chỉ khi nâng cấp bản thân trước, anh ta mới có thể bám trụ lại được trước làn sóng của thời đại.

3. Luật tiến bộ

Có một bộ dữ liệu như này.

Kể từ thế kỷ 20, dung lượng ổ cứng tăng gấp đôi trung bình cứ sau 3 năm và tốc độ truyền thông tin được cập nhật lên thế hệ mới trung bình cứ sau 5 năm.

Còn các thiết bị điện như máy tính, điện thoại di động, ô tô… hầu như năm nào cũng có mẫu mã mới ra mắt.

Song song với việc ngạc nhiên trước thế giới luôn thay đổi, chúng ta cũng thường bỏ qua động lực đằng sau công nghệ, đó là tư duy, nhận thức và quan niệm không ngừng phát triển của con người.

Cách đây một thời gian, công ty Baoding Lucky Innovative đã hủy bỏ cảnh báo rủi ro hủy niêm yết, thông tin này đã trở thành một tin nóng trong ngành.

Nhiều người vừa thở phào nhẹ nhõm cho Lucky vừa cảm thán không ngờ một cựu đại gia lại rơi vào hoàn cảnh như vậy.

Công ty này chủ yếu kinh doanh các vật liệu nhạy với nhiệt, đã độc quyền sản xuất vé tàu nội địa Trung Quốc trong nhiều năm và giá cổ phiếu của công ty đã từng tăng vọt hơn 60 nhân dân tệ (207.400 đồng).

Nhưng chỉ trong ba năm, nhận dạng khuôn mặt đã phát triển thành phương thức chủ đạo để hành khách vào nhà ga.

Vì Baoding Lucky Innovative chưa bao giờ đổi mới hoạt động kinh doanh nên giá trị thị trường của công ty nhanh chóng giảm 90% sau khi thua lỗ trong lĩnh vực đường sắt.

Trong giai đoạn này, một số công ty vô danh đã nắm bắt các cơ hội như thanh toán di động, du lịch thông minh và trở thành những người dẫn đầu thị trường mới.

Đằng sau sự chuyển đổi sức mạnh chính là quy luật tiến bộ.

Để theo kịp tốc độ phát triển của xã hội, trung bình một người cần tiến hành đánh giá ba tháng một lần:

Những bước đột phá công nghệ mới nào đã được tạo ra trong ngành mà tôi đang tham gia?

Kinh nghiệm đúc kết từ trước có còn hiệu quả hay không?

Những sản phẩm hoặc phần mềm điện tử mới nào có thể cải thiện hiệu quả công việc của tôi?

……

Giống như Warren Buffett đã nói: “Nếu bạn không cảm thấy mình trước đây rất ngu ngốc, điều đó chỉ có thể có nghĩa là hiện tại, bạn chưa tiến bộ”.

Không ngừng phủ nhận bản thân, rồi không ngừng thay đổi bản thân, sau cùng bạn sẽ sắp xếp lại và nâng cấp, đồng thời vươn lên một tầm cao mới của cuộc sống.

Tạm kết

Có người từng nói:

“Thù lao cho công việc của bạn không tỷ lệ thuận với khối lượng công việc của bạn, mà tỷ lệ thuận với tính không thể thay thế của bạn trong công việc.”

Máy móc có thể thay thế sức lao động lặp đi lặp lại nhưng không thể thay thế tư duy có chiều sâu, có thể thay thế những quan niệm lạc hậu nhưng không thể thay thế con người.

Vì vậy, thay vì lo lắng về việc một cỗ máy khi nó thay thế bạn, liệu có báo với bạn một tiếng hay không, tốt hơn hết là tìm kiếm sự thay đổi, phát huy hết lợi thế của sự sáng tạo và chủ động rồi trở thành người làm chủ bộ máy càng sớm càng tốt.

Lifehub tổng hợp